Çöp depolama alanlarında geçirimsiz tabaka uygulamaları ile ilgili birçok çalışma
yapılmıştır. Günümüzde, geçirimsiz tabaka olarak kullanılacak malzemenin, kabul edilebilir
hidrolik iletkenlik değerinin, 1*10-9 m/s değerinden büyük olmaması gerekmektedir. Killer, düşük hidrolik iletkenlikleri ve yüksek adsorpsiyon kapasiteleri ile akla ilk gelen
geçirimsiz tabaka malzemesidir. Bununla beraber, yapılan araştırmalar göstermiştir ki;
killer sıcaklık ve su içeriği değişimlerinden oldukça fazla etkilenmekte; geçirimsiz
malzemede çatlaklar oluşmakta ve dolayısıyla mühendislik parametreleri de istenilen
düzeyden uzaklaşmaktadır .
Şişme ve büzülme çatlakları killi zeminlerde en çok karşılaşılan sorunlardan birisi olup
geçirimsiz tabakanın devamlılığını sağlayabilmek için minimum düzeye indirilmelidir.
Kleppe ve Olson (1985), mineral bazlı geçirimsiz tabaka malzemelerinde ciddi ve
malzemenin geçirimsizliğini etkileyecek büzülme kırıklarının %4-5 hacimsel büzülmeden
sonra gerçekleştiğini belirlemişlerdir [11].
Killerin sıcaklık ve su içeriği değişimleri etkisinde arzu edilen sonucu vermemesi üzerine,
kumlarla karıştırılması fikri öne sürülmüştür. Sonuç olarak kil çeşitlerinin arasından en
düşük hidrolik iletkenliğe sahip olan
bentonit ile kum karıştırılarak kullanılmıştır. Bu
karışım istenilen sonucu vermiş; ayrıca sıcaklık ve su içeriği etkisinde çatlaklar
gözlenmemiştir. Bununla beraber, kumların adsorpsiyon kapasitelerinin olmamasından
dolayı zararlı atık adsorpsiyonu hedeflenen miktarların oldukça altında kalmıştır .
Alternatif olarak kullanılan bir diğer malzeme ise geosentetik killerdir. Geosentetik killer,
hem hidrolik iletkenlik hem de adsorpsiyon kapasitesi olarak beklenen düzeyde
çalışmaktadırlar; fakat doğal bir malzeme olmadığından işleniş açısından pahalılık
göstermekte ve bu yüzden tercih edilmemektedir. Malzemenin hidrolik iletkenliği maruz kalacağı kimyasal etkiler (düşük dielektrik sabiti,
yüksek elektrolit konsantrasyonu vb.) karşısında değişebilir. Bu değişim istenmeyen
sonuçlar doğurabilir.
kaynak imo.org.tr
